مادربرد

اگر تمام قطعاتی که برای سیستم کامپیوتری خود خریداری می‌کنید باکیفیت و مرغوب باشند؛ اما بر روی مادربرد مناسبی نصب نشوند عملکرد سیستم آن‌گونه که انتظار دارید نخواهد شد شما باید در خرید مادربرد نهایت دقت خود را به کار بگیرید؛ زیرا این قطعه نقش تبادل داده و فرمان بین قطعات مختلف را ایفا می‌کند درصورتی‌که در انتخاب‌تان دقت نکنید سیستم شما کارایی و قابلیت‌های خود را از دست خواهد داد. این قطعه برای تمام سیستم‌های اداری و خانگی ساده، تا کامپیوترهای حرفه‌ای و گیمینگ پیشرفته به کار برده می‌شود پس تمام کاربران به این قطعه مهم و حیاتی احتیاج دارند.

مادربرد از چه قسمت‌هایی تشکیل شده است؟

یک مادربرد از قسمت‌های زیر تشکیل شده است که در کنار یکدیگر به شکل خاصی قرار گرفته‌اند:

• اسلات‌های توسعه (Expansion Slots): ایجاد فضاهای کافی بر روی مادربرد برای به‌روزرسانی و ارتقای کامپیوتر
• سوکت (CPU Sockets): برای اتصال ایمن و محکم واحد پردازنده مرکزی (CPU) به صفحه مادربرد
• اسلات رم (RAM): ساخت محل مناسب برای نصب حافظه RAM
• چیپست‌ها (Chipsets): واسطه بین CPU و سایر اجزا (تعیین‌کننده تعداد پورت‌های USB در کامپیوتر، سرعت انتقال اطلاعات و غیره)

معماری مادربرد

حالا که با اجزای مختلف مادربرد آشنا شده‌اید باید نحوه اتصال اجزاء به یکدیگر را هم فرابگیرید. همان‌طور که می‌دانید قطعات مختلفی روی مادربرد نصب می‌شوند که هر کدام جایگاه مشخصی دارند و وظیفه خاصی در سیستم کامپیوتری بر عهده دارند.

به طور کلی معماری مادربرد را می‌توان به شکل زیر خلاصه کرد:

• سوکت CPU در قسمت بالا و سمت راست مادربرد قرار می‌گیرد.
• اسلات رم باید در نزدیکی پردازنده‌ای باشد تا بتوان ماژول حافظه را در آن جا داد.
• چیپست‌ها: این قطعات نقشی تعیین‌کننده در ارتباط بین CPU و سایر قطعات دارند و باید در قسمت میانی مادربرد قرار بگیرند.
• اسلات‌های توسعه نیز در جایگاه‌هایی هستند که کاربران بتوانند اسلات‌های مختلف مانند گرافیک و رم را به کمک آن ها ارتقا دهند.

انواع مادربرد

زمانی که قصد خرید مادربرد را دارید با مدل‌های متنوعی از آن‌ها روبرو می‌شوید که هر یک برای سیستم خاصی مناسب هستند. برخی از متداول‌ترین مدل‌های مادربرد موجود در بازار عبارت‌اند از:

1. مادربرد ATX
   ATX مخفف عبارت Advanced Technology eXtended هستند و در اغلب سیستم‌ها از این نوع مادربرد استفاده می‌شود. این قطعات ابعاد بزرگی دارند و تعداد زیادی اسلات توسعه و اتصالات مختلف در آن‌ها وجود دارد. می‌توان از مادربرد ATX برای سیستم‌های دسکتاپ با کاربری‌های متنوع نظیر گیمینگ و کاربردهای حرفه‌ای استفاده کرد.
2. مادربرد Micro-ATX
   مادربردهای Micro-ATX ابعاد کوچک‌تری از مدل ATX دارند و بیشتر برای کیس‌های کوچک‌تر مناسب هستند. با وجود آن که ابعاد این نوع مادربرد کوچک‌تر است؛ اما باز هم امکانات و اتصالات مناسبی در اختیار کاربر می‌گذارند. مدل Micro-ATX بهترین انتخاب برای کاربردهای خانگی و اداری است.
3. مادربرد Mini-ITX
   ابعاد مادربرد Mini-ITX حتی از مدل میکرو نیز کوچک‌تر است و گزینه مناسبی برای ساخت سیستم‌های کوچک و کم‌جا است. مادربردها بسیار کوچک در کیس‌های مینی، سیستم‌های رسانه‌ای خانگی (HTPC) و سیستم‌های بی‌صدا به کار می‌روند.
4. مادربرد E-ATX
   نام مادربرد E-ATX از Extended ATX گرفته شده است و ابعادی بزرگ‌تر از مادربردهای ATX متداول و استاندارد دارند. این قطعات بزرگ و کارآمد بیشتر برای سیستم‌های حرفه‌ای و ایستگاه‌های کاری انتخاب می‌شوند. مادربرد E-ATX در کنار اسلات‌های توسعه اضافی، فضای بیشتری برای نصب حافظه‌های RAM دارند. این محصول اغلب در سیستم‌های گیمینگ سطح بالا و کامپیوترهای حرفه‌ای برای تدوین ویدئو و پردازش‌های سنگین استفاده می‌شود.
5.  مادربرد Flex-ATX
   یکی از پرفروش‌ترین زیرمجموعه‌های مادربرد Micro-ATX، مدل Flex-ATX است. این محصول انعطاف‌پذیری بیشتری در طراحی سیستم‌ها و کیس‌های کوچک دارند. در میان انواع مادربرد، این مدل کاربرد کمتری دارد و بیشتر برای کاربردهای خاص و سیستم‌های شخصی‌سازی شده مناسب است.
6. مادربرد BTX
   مادربردهای BTX که با نام Balanced Technology Extended نیز شناخته می‌شوند، طراحی متفاوتی نسبت به ATX دارند. این محصولات برای خنک‌سازی بهتر اجزا و بهبود جریان هوا طراحی و تولید شده‌اند. این نوع از مادربردها نیز کمتر به کار می‌روند و تنها به کسانی که قصد اسمبل سیستم‌های خاص و برندهای مشخص را دارند، پیشنهاد می‌شوند.
7. مادربرد ITX سفارشی
   مادربرد سفارشی یا Custom ITX معمولاً برای تجهیزات و کاربردهای خاص همچون انواع سرورها، روترها و سیستم‌های جاسازی شده (Embedded Systems) طراحی شده‌اند. ابعاد و ویژگی‌های این محصولات نیز متنوع است.

نکات مهم در انتخاب مادربرد مناسب

ما در این بخش قصد داریم تا به نکات مهمی که کاربران و مشتریان باید به آن‌ها در انتخاب مادربرد مناسب توجه کنند، اشاره نماییم:

1. فرم فاکتور
   فرم فاکتور (Form Factor) معرف ویژگی‌های فیزیکی مادربرد است و با بیان مشخصات فنی هر یک از محصولات، به کاربران اجازه می‌دهند تا قطعات سخت‌افزاری سازگار با مادربرد خود را انتخاب و خریداری نمایند. به طور مثال در توضیحات فرم فاکتور Micro ATX به این مسئله اشاره شده که اندازه مادربرد 9.6 در 9.6 اینچ است. در این ابعاد حداکثر می‌توان چهار اسلات توسعه تعبیه کرد. در ضمن این محصول از واحدهای پردازنده مرکزی Intel و AMD نیز پشتیبانی می‌کند. همان‌طور که مشاهده می‌کنید تمامی این نکات در انتخاب مادربرد مناسب مهم هستند.
2. سازگاری CPU با انواع Socket
   مادربرد به کمک سوکت‌های CPU، بستر مناسبی برای قرارگیری پردازنده سیستم کامپیوتری فراهم کرده است. PGA،LGA و BGA انواع سوکت‌های مادربرد هستند که هر کدام از آن‌ها باتوجه‌به ویژگی‌هایی که دارند، برای نصب مدل خاصی پردازنده مرکزی به کار می‌روند.
   بگذارید با یک مثال این مسئله را روشن‌تر کنیم؛ سوکت LGA، برای CPU ‌های برند اینتل مخصوصاً مواردی که دارای پد هستند، مناسب است. سوکت PGA نیز پین‌هایی دارد و اجازه نصب CPU ‌هایی را می‌دهد که پین‌هایشان با سوراخ‌ها هماهنگ است. سوکت‌های BGA هم به شکلی طراحی شده‌اند که تنها با لحیم تراشه، می‌توان پردازنده مرکزی را روی این سوکت و مادربرد قرار داد.
3. پشتیبانی از RAMهای مختلف
   اسلات‌های رم (RAM) در مادربرد از مهم‌ترین اجزای سازنده آن به حساب می‌آیند. هنگامی که کاربران RAM را خریداری می‌کنند، باید به سازگاری این اسلات‌ها با مادربرد نیز توجه کنند. برای این کار باید به عواملی مانند فرم فاکتور، ظرفیت ذخیره‌سازی، نسل DDR، چیدمان داخلی، سرعت و پشتیبانی از ECC اهمیت داد. در حال حاضر رم‌ها از نسل DDR4 و DDR5 هستند و مادربردهای جدید نیز از مدل‌های گوناگون آن‌ها پشتیبانی می‌کنند.
4. میان‌افزارهای BIOS
   شما به یک میان‌افزار برای ارتباط مناسب سیستم‌عامل و مادربرد و افزایش سرعت آن نیاز دارید که با نام UEFI Firmware شناخته می‌شود. Unified Extensible Firmware Interface داده‌های اولیه را از سخت‌افزارهای مربوطه دریافت کرده و برای اجرای سیستم‌عامل و سایر نرم‌افزارها از آن استفاده می‌شود.
   BIOS مخفف عبارت Basic Input/Output System است که سلامت سیستم سخت‌افزاری را بررسی می‌کند. درصورتی‌که مشکلی در سخت‌افزار وجود نداشته باشد، اجازۀ اجرای سیستم‌عامل و دیگر نرم‌افزارهای نصب شده در کامپیوتر را صادر می‌نماید.
5. Overclocking در مادربرد
   اورکلاکینگ (Overclocking) نشان‌دهنده افزایش سرعت CPU یا کارت گرافیک در ثانیه، بیشتر از حد مجاز آن است. زیاد شدن Clock Rate با افزایش سرعت انجام محاسبه و اجرای دستورالعمل‌ها در CPU ، GPU و دیگر سخت‌افزارها همراه است؛ اما همین موضوع باعث افزایش دمای قطعات سخت‌افزار در سیستم کامپیوتری می‌شود.
   برای مدیریت اورکلاکینگ باید از فن خنک‌کننده CPU یا فن خنک‌کننده سایر قطعات سخت‌افزاری استفاده نمود. با بهبود سیستم صوتی کامپیوتر یا نادیده گرفتن قابلیت‌هایی مانند RGB Lights می‌توان این امکان را به کاربران خصوصاً گیمرها داد که مدت زمان طولانی‌تری از سیستم خود استفاده کنند بدون اینکه دستگاه به دمایی بالاتر از توان حرارتی خود برسد.
6. اسلات‌ها و اتصالات جانبی
   اسلات‌های مختلفی در مادربرد وجود دارند که هر کدام مسئولیتی را بر عهده دارند. برخی از اسلات‌های مهمی که بر قیمت مادربرد نیز تأثیر می‌گذارند عبارت‌اند از:

• PCIe: مهم‌ترین اسلات توسعه که اتصال کارت صدا، گرافیک و شبکه را به یکدیگر امکان‌پذیر می‌کند.
• AGP: این اسلات برای نصب و استفاده از کارت گرافیک مناسب است.
• Sata: از این بخش برای متصل کردن کابل ساتا به صفحه مادربرد استفاده می‌شود.
• M.2 یا SSD M.2: این قسمت نیز برای اتصال هارد تعبیه می‌شود.

علاوه بر اسلات‌های فوق، اتصالات جانبی دیگری هم وجود دارند که برای ارتباط با دستگاه‌های جانبی به کامپیوتر مناسب هستند. کابل USB، Audio و کابل شبکه از جمله اتصالات جانبی با مادربرد هستند.

قیمت مادربرد

نمی‌توان قیمت مشخصی برای انواع مادربرد در نظر گرفت؛ زیرا قیمت این محصول باتوجه‌به پارامترهایی مانند برند، نوع و اندازه، چیپست، ویژگی‌ها و امکانات اضافی مانند پورت‌های USB بیشتر، اسلات‌های M.2 اضافی و سیستم‌های خنک‌کننده پیشرفته تغییر می‌کند.

همچنین مدل‌های جدید یا قدیمی مادربرد و سازگاری آن با سخت‌افزارهای دیگر، نیز بر قیمت مادربرد تأثیر می‌گذارد. درصورتی‌که خرید مادربرد را از فروشگاهی معتبر مانند ویستا کامپیوتر انجام دهید مطمئن خواهید شد که محصولی مرغوب و باکیفیت را با قیمتی مناسب تهیه کرده‌اید.

چگونه مادربرد مناسب را انتخاب کنیم؟

حتماً تا اینجا با مادربرد، کاربرد و انواع آن آشنا شده‌اید و تا حدودی می‌توانید خودتان مدل مناسب را انتخاب کنید. به طور خلاصه می‌توان گفت موارد زیر در هنگام خرید این قطعه باید در نظر گرفته شوند:

• جدید بودن مدل مادربرد
• برند تولیدکننده
• سازگاری با RAM، USB، کارت گرافیک و سایر سخت‌افزارها
• انتخاب نوع مناسب با سیستم کامپیوتری
• توجه به میان‌افزارهای UEFI و BIOS
• بررسی پورت‌های جانبی و اسلات‌های آن
• تناسب بودجه با قیمت مادربرد

خرید مادربرد از ویستا کامپیوتر

مادربرد یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم‌های کامپیوتری است که خرید آن از بزرگ‌ترین تصمیمات در فرایند ساخت یا ارتقا سیستم‌های رایانه‌ای است. انتخاب یک مادربرد مناسب کاری است که با مطالعه مطالب فوق می‌توان آن را انجام داد؛ اما اگر بین انتخاب یک یا دو نوع مادربرد مردد بوده یا از مشخصات فنی و ویژگی‌های تخصصی این محصول بی‌اطلاع هستید باید از خدمات مشاوره حرفه‌ای ویستا کامپیوتر استفاده کنید.

در این مجموعه مادربرد برندهای ایسوس، گیگابایت و MSI به شما مشتریان عزیز عرضه می‌گردد. شما می‌توانید از فیلترهایی که در سمت راست این صفحه قرار گرفته است برای انتخاب و خرید استفاده کنید. قیمت مادربرد در ویستا کامپیوتر تضمین شده است. همچنین می‌توان از شرایط بازگردانی کالا استفاده کرد.

سوالات متداول

1. بهترین برند‌ مادربرد کامپیوتر در بازار کدام است؟
   انتخاب مادربرد مناسب می‌تواند تاثیر زیادی بر تجربه کاربری شما داشته باشد. در بازار مادربردها، برندهای متعددی وجود دارند که برخی از آن‌ها به دلیل کیفیت، عملکرد و نوآوری‌های خود شناخته شده‌اند. در این میان، سه برند محبوب عبارتند از ایسوس (ASUS)، گیگابایت (GIGABYTE) و ام‌اس‌آی (MSI).
2. برای خرید مادربرد گیمینگ چه نکاتی اهمیت دارد؟
   هنگامی که تصمیم به خرید یک مادربرد برای سیستم کامپیوتری خود دارید، انتخاب صحیح این قطعه اساسی می‌تواند بر کارایی و عملکرد کل سیستم باشد. سوکت و سازگاری با پردازنده، اندازه و فرم فاکتور، پشتیبانی از حافظه‌های RAM، تعداد و نوع اسلات‌، پورت و درگاه‌های مادربرد از جمله مواردی است که حتما باید به آن توجه کنید.