چرا حافظه SSD (هارد SSD) کند می‌شود؟
اولین باری که یه SSD خریدم، حس می‌کردم قراره سرعت لپ‌تاپم چند برابر بشه و همه‌چی مثل برق اجرا بشه! ولی چند ماه بعد، یهو دیدم همون SSD که اولش تند و تیز بود، کند شده! طبیعی بود که اولین فکرم این باشه: «نکنه خراب شده؟»
جالبه بدونی این مشکل برای خیلیا پیش میاد و دلیلش خراب بودن SSD نیست. در واقع بیشتر وقتا، ما خودمون باعث کند شدنش می‌شیم بدون اینکه بدونیم!
تو این مقاله دقیق می‌خوایم ببینیم چرا حافظه SSD (هارد SSD) کند میشه و مهم‌تر از اون، چطور می‌تونیم دوباره مثل روز اول تندش کنیم. پس اگه SSDت هم تازگیا حال و روز خوبی نداره، تا آخر این مطلب با من بمون، چون راه‌حل‌هاش ساده‌ن ولی تاثیرشون فوق‌العاده‌ست!
دلایل کند شدن SSD
شاید برات اتفاق افتاده باشه که یه SSD جدید خریده باشی و بعد از مدتی حس کنی همه چیز کند شده. دلیلش معمولاً خراب بودن حافظه نیست، بلکه چند عامل پشت این کاهش سرعت هستن:
- درایورها بهینه نیستن
- دستور بوت سیستم به‌درستی تنظیم نشده
- کارت گرافیک (VGA) فعال باشه
- استفاده از ویندوز ۷
- پر شدن فضای ذخیره‌سازی SSD
یکی یا ترکیبی از این عوامل میتونه باعث بشه برنامه‌ها دیر باز بشن یا حتی سیستم گاهی هنگ کنه. اما نگران نباش! راهکارهایی ساده و کاربردی هست که میتونه دوباره SSD تو رو مثل روز اول سریع و تند و تیز کنه.
1. بررسی فرمان TRIM
یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای اینکه SSDت دوباره تند و تیز بشه، فعال کردن فرمان TRIMه. این کار باعث میشه حافظه بهتر پاکسازی بشه و سرعتش افت نکنه.
برای اجرای TRIM در ویندوز کافیه این چند قدم رو دنبال کنی:
- تو منوی Start بنویس cmd تا Command Prompt پیدا بشه.
- روش راست کلیک کن و Run as Administrator رو انتخاب کن.
- دستور زیر رو کپی کن و تو پنجره فرمان بذار:
fsutil behavior query DisableDeleteNotify بعد Enter بزن. - اگه جواب نگرفتی، یعنی TRIM از قبل فعال بوده.
- در آخر، دستور زیر رو هم اجرا کن تا مطمئن بشی فعال شده:
fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0
با همین چند قدم ساده، SSDت دوباره مثل روز اولش سرعت پیدا می‌کنه و دیگه از کندی اذیت نمی‌شی.
2. بهینهسازی درایو
وقتی SSD اینترنال خریدی و انتظار داری همه چیز با سرعت نور اجرا بشه، اما یهو حس کردی کند شده، یکی از دلایلش میتونه بهینه نبودن درایو باشه. خوشبختانه رفع این مشکل ساده است و با کمی وقت میتونی دوباره SSDت رو مثل روز اول تند و تیز کنی!
برای بهینهسازی SSD در ویندوز کار راحتیه:
- از منوی Start وارد کادر جستجو شو.
- تایپ کن Defragment و گزینه Optimize Drives رو انتخاب کن.
- SSD خودت رو انتخاب و روی Optimize کلیک کن.
ویندوز ۱۰ یه قابلیت عالی به نام Optimize Drives داره که دستور TRIM رو اجرا می‌کنه و هم عملکرد رو بهتر می‌کنه هم عمر SSD رو طولانی‌تر. یادت باشه همیشه مطمئن باش درایورها به‌روز هستند تا بهترین نتیجه رو بگیری.
پیشنهاد مطالعه: 6 دلیل برای ذخیره کردن بازی‌ها در حافظه SSD
3. بررسی حالت AHCI
یه نکته تخصصی ولی خیلی مهم برای جلوگیری از کند شدن حافظه SSD، بررسی حالت AHCI هست. این حالت مثل یه محافظه که سرعت هاردت رو بالا نگه می‌داره و جلوی مشکلاتی مثل کاهش عملکرد یا حتی گیر کردن سیستم رو می‌گیره. اگه AHCI خاموش باشه، ممکنه تجربه کندی یا هنگ کردن داشته باشی، حتی بدون اینکه بدونی مشکل از کجاست.
برای اینکه بفهمی AHCI فعال هست یا نه، این مراحل ساده رو انجام بده:
- وارد Device Manager شو.
- تو بخش کنترل‌کننده‌ها، IDE ATA/ATAPI رو پیدا کن.
- اگه گزینه AHCI Controller هست، فعالش کن.
اگه غیرفعاله و می‌خوای تو ویندوز 10 فعالش کنی:
- دستورات زیر رو تو منوی START اجرا کن:
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\iaStorV
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\iaStorAVC\StartOverride
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\storahci
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\storahci\StartOverride - سیستم رو ری‌استارت کن.
- وارد UEFI/BIOS شو و AHCI رو فعال کن.
- تغییرات رو ذخیره کن و دوباره سیستم رو ری‌استارت کن.
با همین چند مرحله ساده، SSDت دوباره مثل روز اولش سریع و سرحال میشه!
4. بهینهسازی SSD
یکی از دلایلی که سرعت هارد SSD کاهش پیدا می‌کنه، جمع شدن فایلهای موقت (Temp) و بخشی از داده‌های Cache داخل حافظه است. خوشبختانه راه حلش ساده است: هر چند وقت یک بار SSD خود را بهینه کنید تا دوباره مثل روز اول سریع و سرحال بشه.
برای این کار کافیه مراحل زیر را انجام بدید:
- تو قسمت سرچ Start عبارت Disk Cleanup را وارد کنید.
- SSD موردنظر خود را انتخاب کرده و OK را بزنید.
- فایلهای غیرضروری که شناسایی می‌شوند را حذف کنید.
- حالا دوباره در منوی Start عبارت Defrag را جستجو کنید.
- پنجره Defragment and Optimize Drives باز می‌شود.
- درایوی که SSD به آن متصل است را انتخاب کرده و روی Optimize کلیک کنید.
با همین چند قدم ساده، SSD شما دوباره مثل روز اولش تند و چابک خواهد شد!
پیشنهاد مطالعه: 6 روش تضمینی برای افزایش سرعت حافظه SSD
5. غیرفعال کردن VGA
یه روش ساده ولی تاثیرگذار برای افزایش سرعت SSD اینه که VGA رو غیرفعال کنید. شاید اولش عجیب به نظر بیاد، ولی امتحانش ارزش داره!
برای این کار کافیه:
- کامپیوترت رو ری‌استارت کن و وارد BIOS شو.
- به بخش Advanced BIOS برو و دنبال Onboard VGA بگرد.
- گزینه Disable رو انتخاب کن و تمام!
با همین تغییر کوچیک، یه قدم بزرگ برای سریع‌تر شدن SSD برداشتی.
6. بررسی پورت SATA
وقتی می‌خوای SSDت رو به مادربرد وصل کنی، باید بدونی همه پورت‌های SATA مثل هم نیستن. بیشتر مادربردها دو نوع کنترلر دارن: یکی با سرعت 3Gbps و یکی با سرعت 6Gbps. برای اینکه SSD واقعاً سریع باشه و بهترین عملکردش رو بده، حتماً باید به کنترلر SATA 6Gbps وصلش کنی.
یه نکته مهم دیگه: مادربردهایی که با چیپست اینتل ساخته شدن، بهترین نتیجه رو وقتی می‌گیری که از کنترلر SATA اینتل استفاده کنی. وصل کردن SSD به کنترلر غیر اینتل روی همین مادربردها، یکی از دلایل اصلی کاهش سرعته. برای اطمینان، یه سر به دفترچه مادربرد بزن و مطمئن شو که SSDت سر جای درستش قرار گرفته.
7. بررسی کابل SATA
خیلی وقت‌ها مشکل کند شدن SSD از خود حافظه نیست، بلکه از کابلشه! مطمئن شو کابل SATA سالم و باکیفیت باشه و درست به پورت وصل شده باشه. یک کابل خوب از یه برند معتبر میتونه واقعاً عملکرد SSDت رو سر حال نگه داره.
8. به‌روزرسانی سیستم عامل
سیستم عامل هم مثل بقیه سخت‌افزارها به مراقبت نیاز داره! به‌روزرسانی‌ها باگ‌ها و مشکلات تازه رو رفع میکنن و سرعت SSD رو سرحال نگه می‌دارن. پس اگه دوست داری حافظه‌ت مثل روز اولش تند و تیز باشه، آپدیت کردن سیستم عامل رو فراموش نکن.
9. انتخاب برنامه High Power
اگه می‌خواید SSDتون همیشه مثل روز اول تند و سریع باشه، باید مطمئن بشید که تمام قدرتش در دسترس سیستم قرار داره. در ویندوز، این کار با فعال کردن حالت High Performance انجام میشه.
برای این کار:
- در منوی Start عبارت power رو جستجو کنید.
- وارد Power & Sleep بشید.
- از سمت راست روی Additional power settings کلیک کنید.
- در سمت چپ، Create a Power Plan رو انتخاب کنید.
- در نهایت High Performance رو فعال کنید.
نکته: اگه حالت Balanced فعال باشه، SSD تمام قدرتش رو به کار نمی‌گیره و سرعت خواندن و نوشتن کاهش پیدا می‌کنه.
10. سبک کردن SSD
اگه دیدی SSDت یهو کند شده و دلیلش پر شدن حافظه‌ست، نگران نباش! ساده‌ترین راه اینه که بخشی از اطلاعات رو به یه SSD یا HDD دیگه منتقل کنی. این کار کمک می‌کنه دوباره سرعتش مثل روز اول برگرده.
سوالات متداول
چرا SSD من بعد از چند ماه کند شده؟
خیلی از کاربران فکر میکنن حافظه خراب شده، اما اغلب دلیلش پر شدن فضا، درایورهای قدیمی یا تنظیمات نادرست ویندوزه.
چطور میتونم SSDم دوباره مثل روز اول سریع بشه؟
با چند روش ساده مثل فعال کردن TRIM، بهینهسازی درایو، پاک کردن فایلهای موقت و سبک کردن حافظه، میتونی سرعت SSDت رو برگردونی.
آیا وصل کردن SSD به پورت یا کابل اشتباه باعث کندی میشه؟
بله! اتصال به پورت SATA کند یا کابل بیکیفیت میتونه سرعت خواندن و نوشتن SSD رو کاهش بده.
کلام آخر
حافظه‌های SSD سرعت فوق‌العاده‌ای دارن، ولی استفاده نادرست میتونه باعث کند شدنشون بشه. با روش‌هایی که گفتیم، میتونی دوباره SSDت رو سرحال کنی و از کندی راحت بشی. برای عملکرد بهینه، فضای SSD رو پر نکن و فایلهای خیلی بزرگ رو روی اون ذخیره نکن تا تجربه‌ای سریع و روان داشته باشی.
اگه قصد داری خرید SSD اینترنال انجام بدی، ویستا کامپیوتر گزینه‌های باکیفیت و قیمت مناسب داره و با رعایت نکاتی که یاد گرفتی، سرعت درایوت همیشه در بالاترین سطح باقی می‌مونه و کار با حافظه‌ت لذت‌بخش خواهد بود!
نظر شما چیه؟ تجربه‌ت با SSD رو برامون بنویس!